pDem9.11-20 Text
[11] τοῦτο μὲν[1] γὰρ Ὀλυνθίοις, τετταράκοντ᾽ ἀπέχων τῆς πόλεως στάδια, εἶπεν ὅτι δεῖ δυοῖν θάτερον[2], ἢ ἐκείνους ἐν Ὀλύνθῳ μὴ οἰκεῖν ἢ αὑτὸν ἐν Μακεδονίᾳ, πάντα τὸν ἄλλον χρόνον[3], εἴ τις αὐτὸν αἰτιάσαιτό[4] τι τοιοῦτον, ἀγανακτῶν καὶ πρέσβεις πέμπων τοὺς ἀπολογησομένους· τοῦτο δ᾽ εἰς Φωκέας[5] ὡς πρὸς συμμάχους[6] ἐπορεύετο, καὶ πρέσβεις Φωκέων ἦσαν οἳ παρηκολούθουν αὐτῷ πορευομένῳ, καὶ παρ᾽ ἡμῖν ἤριζον οἱ πολλοὶ Θηβαίοις οὐ λυσιτελήσειν τὴν ἐκείνου πάροδον[7]. |
|
[12] καὶ μὴν καὶ Φερὰς πρώην ὡς φίλος καὶ σύμμαχος εἰς Θετταλίαν ἐλθὼν ἔχει καταλαβών, καὶ τὰ τελευταῖα τοῖς ταλαιπώροις Ὠρείταις τουτοισὶ ἐπισκεψομένους ἔφη τοὺς στρατιώτας πεπομφέναι κατ᾽ εὔνοιαν· πυνθάνεσθαι γὰρ αὐτοὺς[8] ὡς νοσοῦσι καὶ στασιάζουσιν, συμμάχων[9] δ᾽ εἶναι καὶ φίλων ἀληθινῶν ἐν τοῖς τοιούτοις καιροῖς παρεῖναι. |
|
[13] εἶτ᾽ οἴεσθ᾽ αὐτόν, [10]οἳ ἐποίησαν μὲν οὐδὲν ἂν[11] κακόν, μὴ παθεῖν δ᾽ ἐφυλάξαντ᾽ ἂν ἴσως, τούτους μὲν ἐξαπατᾶν αἱρεῖσθαι μᾶλλον ἢ προλέγοντα βιάζεσθαι, ὑμῖν δ᾽ ἐκ προρρήσεως πολεμήσειν, |
|
[14] οὐκ ἔστι ταῦτα· καὶ γὰρ ἂν ἀβελτερώτατος εἴη πάντων ἀνθρώπων, εἰ τῶν ἀδικουμένων ὑμῶν[12] μηδὲν ἐγκαλούντων αὐτῷ, ἀλλ᾽ ὑμῶν αὐτῶν τινὰς αἰτιωμένων, ἐκεῖνος ἐκλύσας τὴν πρὸς ἀλλήλους ἔριν ὑμῶν καὶ φιλονικίαν[13] ἐφ᾽ αὑτὸν προείποι τρέπεσθαι, καὶ τῶν παρ᾽ ἑαυτοῦ μισθοφορούντων[14] τοὺς λόγους ἀφέλοιτο, οἷς ἀναβάλλουσιν ὑμᾶς, λέγοντες ὡς ἐκεῖνός γ᾽ οὐ πολεμεῖ τῇ πόλει. |
|
[15] ἀλλ᾽ ἔστιν, ὦ πρὸς τοῦ Διός, ὅστις εὖ φρονῶν ἐκ τῶν ὀνομάτων μᾶλλον ἢ τῶν πραγμάτων τὸν ἄγοντ᾽ εἰρήνην ἢ πολεμοῦνθ᾽ αὑτῷ σκέψαιτ᾽ ἄν; οὐδεὶς δήπου. ὁ τοίνυν Φίλιππος ἐξ ἀρχῆς, ἄρτι τῆς εἰρήνης γεγονυίας, οὔπω Διοπείθους[15] στρατηγοῦντος οὐδὲ τῶν ὄντων ἐν Χερρονήσῳ νῦν ἀπεσταλμένων[16], Σέρριον καὶ Δορίσκον[17] ἐλάμβανε καὶ τοὺς ἐκ Σερρείου τείχους καὶ Ἱεροῦ ὄρους[18] στρατιώτας ἐξέβαλλεν, οὓς ὁ ὑμέτερος στρατηγὸς κατέστησεν. |
|
[16] καίτοι ταῦτα πράττων τί ἐποίει[19]; εἰρήνην μὲν γὰρ ὠμωμόκει. καὶ μηδεὶς εἴπῃ, ‘τί δὲ ταῦτ᾽ ἐστίν, ἢ τί τούτων μέλει τῇ πόλει;’ εἰ[20] μὲν γὰρ μικρὰ ταῦτα[21], ἢ μηδὲν ὑμῖν αὐτῶν ἔμελεν, ἄλλος ἂν εἴη λόγος οὗτος[22]· τὸ δ᾽ εὐσεβὲς καὶ τὸ δίκαιον, ἄν τ᾽ ἐπὶ μικροῦ τις ἄν τ᾽ ἐπὶ μείζονος[23] παραβαίνῃ, τὴν αὐτὴν ἔχει δύναμιν. φέρε δὴ νῦν, ἡνίκ᾽ εἰς Χερρόνησον, ἣν βασιλεὺς[24] καὶ πάντες οἱ Ἕλληνες ὑμετέραν ἐγνώκασιν εἶναι, ξένους εἰσπέμπει καὶ βοηθεῖν ὁμολογεῖ καὶ ἐπιστέλλει ταῦτα, τί ποιεῖ; |
|
[17] φησὶ μὲν γὰρ οὐ πολεμεῖν, ἐγὼ δὲ [25]τοσούτου δέω ταῦτα ποιοῦντ᾽ ἐκεῖνον ἄγειν ὁμολογεῖν τὴν πρὸς ὑμᾶς εἰρήνην, ὥστε καὶ Μεγάρων ἁπτόμενον κἀν Εὐβοίᾳ τυραννίδα κατασκευάζοντα καὶ νῦν ἐπὶ Θρᾴκην παριόντα καὶ τἀν Πελοποννήσῳ σκευωρούμενον καὶ πάνθ᾽ ὅσα πράττει μετὰ τῆς δυνάμεως ποιοῦντα, λύειν φημὶ τὴν εἰρήνην καὶ πολεμεῖν ὑμῖν, εἰ μὴ καὶ τοὺς τὰ μηχανήματ᾽ ἐφιστάντας εἰρήνην ἄγειν φήσετε, ἕως ἂν αὐτὰ τοῖς τείχεσιν ἤδη προσαγάγωσιν. ἀλλ᾽ οὐ φήσετε· [26]ὁ γὰρ οἷς ἂν ἐγὼ ληφθείην, ταῦτα πράττων καὶ κατασκευαζόμενος, οὗτος ἐμοὶ πολεμεῖ, κἂν μήπω βάλλῃ μηδὲ τοξεύῃ. |
|
[18] τίσιν οὖν ὑμεῖς κινδυνεύσαιτ᾽ ἄν, εἴ τι γένοιτο; τῷ[27] τὸν Ἑλλήσποντον ἀλλοτριωθῆναι, τῷ Μεγάρων καὶ τῆς Εὐβοίας τὸν πολεμοῦνθ᾽ ὑμῖν γενέσθαι κύριον, τῷ Πελοποννησίους τἀκείνου φρονῆσαι[28]. εἶτα τὸν τοῦτο τὸ μηχάνημ᾽ ἐπὶ τὴν πόλιν ἱστάντα, τοῦτον εἰρήνην ἄγειν ἐγὼ φῶ πρὸς ὑμᾶς; |
|
[19] πολλοῦ γε καὶ δεῖ, ἀλλ᾽ ἀφ᾽ ἧς ἡμέρας ἀνεῖλε Φωκέας, ἀπὸ ταύτης ἔγωγ᾽ αὐτὸν πολεμεῖν ὁρίζομαι. ὑμᾶς δ᾽, ἐὰν ἀμύνησθ᾽ ἤδη, σωφρονήσειν φημί, ἐὰν δ᾽ ἐάσητε, οὐδὲ τοῦθ᾽ ὅταν βούλησθε δυνήσεσθαι ποιῆσαι. καὶ τοσοῦτόν γ᾽ ἀφέστηκα τῶν ἄλλων, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τῶν συμβουλευόντων, ὥστ᾽ οὐδὲ δοκεῖ μοι περὶ Χερρονήσου νῦν σκοπεῖν οὐδὲ Βυζαντίου, ἀλλ᾽ ἐπαμῦναι μὲν τούτοις, |
|
[20] καὶ διατηρῆσαι μή τι πάθωσι, καὶ τοῖς οὖσιν ἐκεῖ νῦν στρατιώταις πάνθ᾽ ὅσων ἂν δέωνται ἀποστεῖλαι, βουλεύεσθαι μέντοι[29] περὶ πάντων τῶν Ἑλλήνων ὡς ἐν κινδύνῳ μεγάλῳ καθεστώτων. βούλομαι δ᾽ εἰπεῖν πρὸς ὑμᾶς ἐξ ὧν ὑπὲρ τῶν πραγμάτων οὕτω φοβοῦμαι, |
|
[1] τοῦτο μέν ... τοῦτο δέ ≙ τὸ μέν ... τὸ δέ „zum einen … zum andern“
[2] δυοῖν θάτερον = δυοῖν τὸ ἕτερον „von zwei <Möglichkeiten nur> eine“ - erg. γενέσθαι
[3] πάντα τὸν ἄλλον χρόνον zu ἀγανακτῶν καὶ … πέμπων - PC konzessiv oder adversativ aufzulösen
[4] αἰτιάσαιτό Iterativ i.d. Vgght.
[5] εἰς Φωκέας „gegen die Phoker, ins Gebiet der Phoker“ – nach dem Hilferuf Thebens an Philipp. Das war während der Friedensverhandlungen 346.
[6] ὡς πρὸς συμμάχους „wie zu Bundesgenossen“
[7] πάροδον: nämlich durch die Thermopylen
[8] πυνθάνεσθαι γὰρ αὐτοὺς ὡς νοσοῦσι Prolepsis, lies· πυνθάνεσθαι γὰρ ὡς αὐτοὶ νοσοῦσι
[9] συμμάχων Gen. possessivus
[10] wie in [2]: οἳ ... τούτους lies: τούτους, οἳ …
[11] ἄν Potentialis der Vergangenheit
[12] ὑμῶν Apposition zu τὡν ἀδικουμένων
[13] τὴν ... ἔριν ὑμῶν καὶ φιλονικίαν: AO sowohl zu ἐκλύσας als auch zu τρέπεσθαι (constructio ἀπὸ κοινοῦ)
[14] μισθοφορούντων gemeint sind die promakedonische Parteigänger wie Aischines und Eubulos
[15] zu Διοπείθης s. die hist. Situation
[16] ἀπεσταλμένων erg. στρατιωτῶν
[17] Σέρριον καὶ Δορίσκον s. Der neue Pauly s.v. dazu Aischines: Σέρριον τεῖχος καὶ Δορίσκον καὶ Ἐργίσκην καὶ Μυρτίσκην καὶ Γάνος καὶ Γανιάδα, χωρία ὧν οὐδὲ τὰ ὀνόματα ᾔδεμεν πρότερον
[18] Ἱερὸν ὄρος liegt an der Küste der Propontis (Marmarameer) an der Wurzel der Chersones.
[19] πράττω „tun, handeln, erledigen“ || ποιέω „machen, herstellen, zustande bringen, bewirken“
[20] εἰ „ob“
[21] μικρά erg. ἦν
[22] οὗτος ist Subjekt. Ist das Subjekt ein Adj./Pron., richtet es sich im Gen./Num. nach seinem Beziehungswort. Im Dt. ist es immer ein Neutr.
[23] ἐπὶ μικροῦ/ ἐπὶ μείζονος erg. πράγματος
[24] βασιλεύς gemeint ist der persische Großkönig als kleinasiatischer Nachhbar
[25] τοσούτου ff. lies τοσούτου δέω ὁμολογεῖν …, ὥστε … φημί ...
[26] ordne: ὁ γὰρ ταῦτα, οἷς ἂν ἐγὼ ληφθείην, πράττων …
[27] τῷ beantwortet die Frage τίσιν; ebenfalls mit dem Dat. instrumentalis
[28] Philipp hatte Kontakt zu den peloponnesischen Städten aufgenommen, s. hist. Situation
[29] μέντοι „freilich“ anstelle von δέ, aber stärker
[30] προσέχητε erg. νοῦν